Poradnik początkującego strzelca
Poznaj podstawy strzelectwa, zasady bezpieczeństwa i dowiedz się na co zwrócić uwagę szukając swojej pierwszej wiatrówki.
Kliknij i zobacz
Kalkulator energii wiatrówki
Sprawdź jak ą energią dysponuje Twoja wiatrówka. Przelicz FPSy na m/s, jardy na metry etc.
Włącz!
Sprężyna gazowa czy tradycyjna – jaką wiatrówkę wybrać?
Wiatrówki dzielą się ze względu na napęd a najpopularniejszymi są wiatrówki napędzane sprężyną. Tu jednak od kilku lat również sprawa nie jest taka oczywista, ponieważ pojawiła się sprężyna gazowa. I o tym chciałbym napisać kilka subiektywnych słów i może rozjaśnić kilka nieścisłości. Zapraszam na porównanie sprężyna tradycyjna vs sprężyna gazowa.
Zacznijmy od definicji – sprężyna gazowa to nic innego jak siłownik znany z bardzo wielu urządzeń i stosowany np. w tylnych klapach naszych samochodów. Ktoś pewnego pięknego dnia postanowił taki siłownik włożyć do wiatrówki … okazało się, że to nie jest zły pomysł. Tym ktosiem była firma Theoben – a dokładniej rzecz ujmując jej twórcy – która w 1982 roku opatentowała tę technologię.
Siłownik/sprężyna gazowa do wiatrówek występuje pod wieloma nazwami m.in. sprężyna gazowa, gas ram, gas strut, vortex (nazwa zastrzeżona dla przez firmę Hatsan), nitro piston, ale jest to dokładnie to samo – siłownik.
Oczywiście sprężyny gazowe różnią się między sobą zależnie od producenta oraz modelu karabinka, do którego powstały. Mamy, więc do dyspozycji:
- gas ramy wypełnione powietrzem
- wypełnione azotem
- bez zaworu – czyli wypełniona powietrzem fabrycznie bez możliwości modulowania tego ciśnienia i zmieniania energii, którą sprężyna generuje
- z wbudowanym zaworem – dzięki któremu możemy zmieniać ciśnienie w niej
- połączone – niektórzy producenci stosują sprężynę gazową na stałe połączoną fabrycznie z tłokiem
O tym, kiedy powstała pierwsza sprężyna tradycyjna i jak dział – myślę, że pisać nie muszę – jeśli ktoś nie wie jak działa sprężyna tradycyjna może rozkręcić swój długopis 🙂 sprężyna w wiatrówce działa identycznie.
Przejdźmy, więc do mojego subiektywnego porównania i wyszczególnienia plusów i minusów sprężyny tradycyjnej oraz sprężyny gazowej.
Sprężyna gazowa
Plusy:
- bezobsługowość – sprężyny gazowej nie musimy oliwić, nie musimy smarować a nawet nie powinniśmy
- możliwość zmiany ciśnienia- w przypadku sprężyn z zaworem – dość łatwej i szybkiej zmiany ciśnienia a co za tym idzie energii, jaką generuje sprężyna
- cykl strzału (tzw. kopniak) zupełnie inny w porównaniu ze sprężyną tradycyjną, płynny i krótki
- brak “skręcania” wiatrówki i wibracji na boki przy strzale – co jest czymś normalnym przy sprężynie tradycyjnej wiatrówki z gas ramem w porównaniu z tradycyjną sprężyną są mniej wymagające dla strzelca – wiatrówka z gas ramem “więcej wybacza”
- wytrzymałość – dobrej, jakości sprężyny gazowe wytrzymują zdecydowanie więcej, nie tracą swoich właściwości tak jak sprężyna tradycyjna, która jednak po pewnym czasie je traci
- wiatrówkę ze sprężyną gazową można zostawiać naciągniętą – nawet na wiele dni
- napinanie sprężyny gazowej jest płynne – opór napięcia jest jednolity na całym odcinku naciągu – co sprawia wrażenie, że naciąg jest lżejszy
- dobrej, jakości sprężyny gazowe są długowieczne i z biegiem czasu nie tracą swoich właściwości
- waga – najczęściej sprężyna gazowa jest lżejsza od sprężyny tradycyjnej, co zmniejsza wagę całej wiatrówki
Sprężyna tradycyjna:
Plusy:
- popularność i dostępność – nawet, jeśli posiadamy wiatrówkę bardzo starą, albo bardzo nietypową i nie jesteśmy w stanie kupić oryginalnej sprężyny to bez większego problemu znajdziemy miejsce, które będzie nam w stanie odpowiednią sprężynę wykonać
- cena- zdecydowanie tańsza od sprężyny gazowej
- różnorodność
- zdecydowanie większa podatność na tuning i możliwość przeróbek
- lżejszy naciąg (jednak mniej płynny jak już wspominałem powyżej)
Minusy:
- nie wszystkie modele sprężyn gazowych posiadają zawór pozwalający na zmianę ciśnienia a co za tym idzie energii wystrzału generowanej przez wiatrówkę
- dopompowanie sprężyny gazowej i zwiększenie ciśnienia możliwe jest tylko przy zastosowaniu specjalnej przetoczki oraz pompki lub butli do PCP – niestety zwykła pompka rowerowa czy samochodowa nie jest w stanie wygenerować niezbędnego ciśnienia.
- naciąg sprężyny gazowej mimo wrażenia lekkości (płynność naciągu) wymaga włożenia większej siły w jej napięcie
- mniejsza różnorodność/dostępność – sprężyny gazowe nie są możliwe do zastosowania w każdej wiatrówce ze sprężyną tradycyjną
- cykl strzału krótszy i brak wibracji bocznych to niewątpliwe plusy, ale gwałtowny cykl strzału (szczególnie w mocniejszych sprężynach gazowych) może być bardziej szkodliwy dla lunety niż w przypadku sprężyny tradycyjnej
Minus:
- nawet najlepsza sprężyna się zużywa i z biegiem czasu traci swoje właściwości i generuje mniejszą energię
- sprężyna tradycyjna wibruje na boki, co powoduje, że mogą być głośniejsze oraz są trudniejsze w opanowaniu podczas strzału
- wymaga smarowania odpowiednimi smarami
Która sprężyna jest lepsza dla mojej wiatrówki?
Powyższa wyliczanka plusów i minusów została sporządzona z kilkoma założeniami i zastrzeżeniami, o których należy pamiętać. Nie biorąc ich pod uwagę moglibyśmy powiedzieć, że sprężyna gazowa (vortex, nitro piston, theoben gas ram, gas piston, etc) to jedyne rozsądne rozwiązanie i dziwić się, dlaczego ktokolwiek jeszcze używa sprężyn tradycyjnych. Byłoby to jednak ogromne uproszczenie niezgodne z rzeczywistością, dlatego tez czytając powyższą listę proszę brać pod uwagę, że:
1. Sprężyna gazowa może być długowieczna i nieawaryjna tylko i wyłącznie, gdy jej producent wykonał ją w taki sposób, aby była wytrzymała. Dlatego tez tania sprężyna gazowa w taniej wiatrówce może okazać się dużo bardziej awaryjna od sprężyny tradycyjnej. Aby trafić na sprężynę tradycyjną, która pęka – nawet w tanich wiatrówkach trzeba być sporym pechowcem – oczywiście tania sprężyna tradycyjna będzie powoli tracić swoje właściwości i generować coraz mniejsza energię, jednak pęknięcie jest mało prawdopodobne – spotkanie taniej sprężyny gazowej w taniej wiatrówce, która działa, działa a któregoś pięknego dnia … przestaje jest całkiem prawdopodobne.
2. Wiatrówki ze sprężyną tradycyjną wymagają odpowiedniego smarowania i przeglądów cyklicznych przeciwieństwie do gazowych – takie słowa można przeczytać w kilku miejscach sieci, ale przeglądy są wskazane również w wiatrówkach ze sprężyną gazową … poza samą sprężyną jest jeszcze kilka innych elementów mechanizmu wiatrówki, które ulegają zużyciu, dlatego ich sprawdzenie, co jakiś czas gwarantuje sprawne działanie wiatrówki na długie lata.
3. Porównując tanie wiatrówki – a nawet i droższe – nowe prosto z pudełka ten sam model wiatrówki ze sprężyną tradycyjną i ze sprężyną gazową – wrażenie jest jednoznaczne – wiatrówka ze sprężyną gazową sprawia wrażenie pracującej lepiej. Niestety nie oznacza to jednak, że wiatrówka z gas ramem jest lepsza, albo, że ta ze sprężyną tradycyjną jest gorsza – oznacza to jedynie, że obie z tych wiatrówek prosto z pudełka wymagają przeglądu zerowego, wyczyszczenia ze smarów fabrycznych i nałożenie odpowiednich smarów eksploatacyjnych. Niektórzy producenci po prostu wkładają sprężyny gazowe do swoich tanich wiatrówek – żądając oczywiście około 100 – 200 pln większej ceny w porównaniu z tym samym modelem ze sprężyną tradycyjną – aby przykryć to jak słabo przykładają się do złożenia swoich wiatrówek. Dzięki sprężynie gazowej mamy wrażenie, że wiatrówka działa lepiej… jednak to tylko pozory…, bo ta sama wiatrówka ze sprężyną tradycyjną przynajmniej po przeglądzie i drobnych poprawkach a już z pewnością po pełnym tuningu może okazać się zdecydowanie lepszą i celniejszą wiatrówką od tej ze sprężyną gazową.
Co więc wybrać? Wolałbym, aby każdy sam zdecydował na podstawie tego, co napisałem. Osobiście jednak uważam, że – szczególnie na początek przygody ze strzelaniem – sprężyna tradycyjna to najodpowiedniejszy kierunek. To prawda, że wiatrówka ze sprężyną tradycyjną jest bardziej wymagająca dla strzelca, wymaga większego skupienia przy strzelaniu, wyrobienia sobie powtarzalnego chwytu etc., ale … dawno temu mówiono, że jeśli nauczysz się jeździć maluchem i będziesz w stanie ten czy inny drobiazg sobie naprawić, gdy maluch stanie na środku skrzyżowania czy w szczerym polu to będziesz potrafił jeździć każdym samochodem na świecie 🙂 – coś w tym jest … i tak samo jest z wiatrówkami…, jeśli nauczymy się panować nad wiatrówką ze sprężyną tradycyjną, nauczymy się odpowiedniej kontroli nad wiatrówką, nad swoim oddechem i swoim ciałem to będziemy w stanie strzelać celnie z każdej możliwej wiatrówki.
Wszystko pięknie opisane 😉
Dziękuje bardzo mi się przydały opisy obydwu sprężyn 🙂
Dzięki za spoko opis. Pozdrawiam.
Moja wiatrówka Hatsan z Vortexem ,dała mi frajdę oddając kilkadziesiat strzałów .po kilku miesiącach niestety gaz z Vortexu uszedł i po sprawie ,puścił symeryng (uszczelka) nie do naprawienia ,śmietnik 170 pln.wróciłem do sprezyny tradycyjnej ,gazowej nie polecam oczywiście tureckiej sprezyny gazowej VORTEtoLIPA! l
A ja mam pytanie do autora. Do tej pory byłem w posiadaniu jedynie krótkich wiatrówek teraz chcę wzbogacić arsenał o karabinek. Ponieważ jestem zielony jeżeli chodzi o zagadnienia techniczne chciałbym zapytać który z karabinów i z jaką sprężyną poddał by się najlepiej tuningowi tak żebym wyciągnął z niego jak najwięcej mocy? Jak narazie przeglądając internety moim faworytem został hatsan 125 5,5mm z tradycyjną sprężyną czy to dobry wybór czy może z vortexa wycisne więcej?
Super opis. Bardzo pomocny.
Nareszcie ktoś pomocny i mówiący od rzeczy.
Miałem do Copperheada sprężynę gazową, żeby nie skłamać- 3600 sztuk śrutu i dalej trzymała parametry. W przypadku sprężyny gazowej to ruletka, ale nie skreślałbym jej.
Nikt niczego nie skreśla, jednak moje osobiste doświadczenia „kilku” lat strzelania i dłubania w wiatrówkach i wielu telefonów i interwencji wskazują jednoznacznie na korzyść sprężyn klasycznych … poza drobnymi wyjątkami.
Czesc wspanialy wyklad I szczere orownanie oraz wiedza Pana Mam 2 pistolety wiatrowe Hatsan 5,5 oraz Diana 4,5 ta juz ma 10 lat nie mam problemu Hatsana kilka tygodni. Ma duza moc a naciag wymaga duzej sily. Dzieki za wspanialy wyklad 5* Alex z Kanady