Tak jak obiecałem wczoraj – na kanwie małej zagadki z rozpoznawaniem modelu wiatrówki – dziś kilka słów o już nieistniejącej brytyjskiej firmie produkującej wiatrówki o nazwie Sussex Armoury. Której, mimo że od wielu lat nie ma jej na rynku – jej historia trwa pod postacią innych – bardzo znanych firm.

Ktoś może zapytać – po co tracić czas na pisanie o firmie, która nie istnieje od kilkudziesięciu lat i której wiatrówki nie są nadal używane jak np. stare matchówki sprężynowe czy PCA? Powody są dwa – pierwszym jest fakt, że firma Sussex Armoury miała dość unikatowe podejście do swoich produktów, stawiała na taktyczny wygląd wiatrówki zanim stało się to popularne, a poza tym to właśnie dzięki firmie Sussex Armoury na świat przyszła inna brytyjska firma, która obecnie jest w zasadzie w topie najlepszych wiatrówek a mówię tu o firmie Air Arms, ale jak do tego doszło – o tym za chwilę.

Sussex Armoury – historia firmy

Firma Sussex Armoury powstała w 1968 roku w Wielkiej Brytanii, ale pierwotnie nie, jako producent wiatrówek a dystrybutor i sieć sklepów. Na początku firma sprzedawała repliki japońskiej broni – nie tylko palnej. Przygoda ze sprzedażą wiatrówek zaczęła się chwilę później od sprzedaży wiatrówkowych replik rewolwerów znanych z westernów, potem firma kupiła sporą ilość karabinków od rosyjskiej firmy Baikał (o jej współczesnych produktach możecie poczytać pod tagiem: Baikal http://zwiatremwlufie.pl/tag/baikal/) a zaraz potem nawiązanie współpracy z firmą Crosman, stanie się jej dystrybutorem na UK oraz filią brytyjską a także umowa na dostawę na wyspy wiatrówek włoskich mocno ugruntowało markę Sussex Armoury, jako kojarzoną z wiatrówkami.

Celem podstawowym firmy jednak było stworzenie niedrogiego, celnego karabinka o wysokiej mocy w kalibrze 5,5mm – ich zdaniem wtedy na rynku właśnie takiego karabinka brakowało i chcieli wypełnić tę lukę. Jako że nie udało się znaleźć takiego karabinka wśród dostępnych tak w ich ofercie jak i na całym rynku wiatrówek – firma postanowiła rozpocząć własną produkcję.

Firma się rozrastała, produkcja szła dynamicznie (ogromna większość części do wiatrówek produkowana była lokalnie w Wielkiej Brytanii) a w dużych miastach otwierały się kolejne duże sklepy stacjonarne.

Ten szybki rozwój z jednej strony był sukcesem, jednak kolejne sklepy, kolejne lokalizacje w atrakcyjnych dzielnicach było sporym obciążeniem finansowym dla firmy. Dodatkowo problemów przysporzyły następstwa zamieszek w Londynie i Manchesterze w 1981 roku, co spowodowało, że noże, broń (lub urządzenia tę broń przypominające) były źle widziane przez opinię publiczną. Jak można się domyślić sprawiło to dość spory spadek przychodów firmy.

W tym czasie, aby przetrwać firma również produkowała rekwizyty/atrapy broni na potrzeby filmu. I tu ciekawostka. W filmie Gwiezdne Wojny: Powrót Jedi blastery szturmowców A280 wzorowane miały być na starej niemieckiej broni StG44 Sturmgewehr – te rekwizyty produkowała właśnie firma, o której mówimy (podobieństwo do wiatrówki Jackal nie jest, więc przypadkowe). Niestety nigdzie w oficjalnych materiałach dotyczących filmu nie znajdziemy wzmianki o Sussex Armoury, ponieważ w chwili premiery filmu firma niestety zbankrutowała.

Na początku 1982 roku firma zamknęła swoje sklepy i działalność oraz przeszła pod zarząd komisaryczny, a w kwietniu ogłoszono aukcję likwidacyjną całego asortymentu firmy oraz stanów magazynowych.

I to w zasadzie koniec firmy, ale czy aby na pewno.

Co po Sussex Armoury?

Jedną z głównych firm, które współpracowało Sussex Armoury była znana marka NSP Engineering, dlatego też po likwidacji firmy SA wprowadzili kilka zmian w elementy, które wcześniej produkowali dla Sussex Armoury i rozpoczęli produkcję wiatrówek na własną rękę. Z biegiem przybrała nazwę Air Arms i stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek na świecie.

Z drugiej zaś strony dyrektor główny firmy Sussex Armoury Richard Marriott-Smith po jej likwidacji wykupił sporą ilość części i jej asortymentu, co zaowocowało stworzeniem firmy The Pheonix Arms Company, która po zmianie lokalizacji kilka lat później zmieniła się w firmę Hi Score Arms Company. I znowu z powodu zawirowań politycznych i “wrażliwości” brytyjskiej opinii publicznej firma musiała zamknąć swoje drzwi i zakończyć sprzedaż.

Trzecim następstwem istnienia firmy Sussex Armoury jest powstanie dyscyplin strzeleckich Field Target. Wspomniany wcześniej dyrektor główny SA Richard Marriott-Smith.

W 1980 roku w końcówce swojego istnienia firma Sussex Armoury z Richardem na czele zorganizowali pierwsze w historii zawody strzeleckie Field Target w Sussex (w pubie Czerwony Lew niedaleko od siedziby firmy).

Rok później tenże sam osobnik – zwany ojcem współczesnego FT – zorganizował pierwsze na świecie krajowe mistrzostwa FT z finałem 30 sierpnia 1981 roku w Bisley (UK). I jak mawiają Brytyjczycy – rest is history.

Sussex Armoury i ich arsenał

Nie byli firmą, która ma 100 czy 200 letnią historię, nie mieli wielkiego zestawu dziesiątek różnych modeli (jak niektóre z obecnych marek, które co sezon prezentują kolejne 2-3 nowe modele), już od wielu lat nie istnieją, ale jak już wiecie – wiele można im zawdzięczać. Gdy firma była u szczytu swojej świetności zasłynęli produkcją karabinków, które – moim zdaniem – wyprzedzały swoją epokę. Były to wiatrówki sprężynowe, z bocznym naciągiem, dość mocne i co najciekawsze – stylizowane i na taktyczną broń wojskową – choć i w drewnie pojawiały się ich konstrukcje. Jak już wspomniałem firma sprzedawała produkty z Rosji, od Crosmana czy z innych krajów jak Włochy – część produkowana pod marką Sussex Armoury, ale nie były to ich autorskie konstrukcje. Wśród autorskich można wymienić modele: Jackal Parabellum (oraz wersja drewniana Woodstock), Jackal AR7, Jackal Hi-Power, Jackal Firepower.

Tu następuje małe zamieszanie, ponieważ tak jak powstała na zgliszczach SA fabryka Air Armsa jak i Phoenix Arms w pierwszych latach od powstania produkowało w zasadzie kopie modeli Sussex Armoury jedynie z małymi zmianami technicznymi, czasem zmianami w budowie zewnętrznej, a czasem tylko poprzez zmianę nazwy np. z Jackal Hi-Power na Air Arms Hi-Power. Tu tez można wymienić modele już AA takie jak Woodsman, Bora, Mistral, Carmague, Khamsin produkowane na podstawie tego samego mechanizmu, ale wtedy artykuł by się rozrósł. Może przyjdzie czas na dokładniejsze opisanie historii samego Air Arms a wtedy z pewnością o tych modelach przeczytacie.

Sussex Armoury warto pamiętać

Wydawałoby się, że to zwyczajna zagadka (w dniu wczorajszym zadana na naszym profilu na FB (https://www.facebook.com/zwiatremwlufie/), że jakaż dziwnie wyglądająca wiatrówka starej już dawno nieistniejącej firmy, a jednak okazuje się, że mimo swojego stosunkowo krótkiego żywota firma Sussex Armoury zostawiła całkiem spore potomstwo.

A tak już zupełnie prywatnie uważam, że takie “repliki” broni taktycznej sprężynowe, z bocznym naciągiem – miałyby spore wzięcie i aż dziwi, dlaczego takie nie powstają obecnie.

Oczywiście to moje zdanie, może się mylę. Jak myślicie? Czy takie wiatrówki miałyby swoje miejsce obecnie na rynku czy jednak lepiej kupić PCP z magazynkiem albo inne CO2?

Dajcie również znać czy takie podróże do przeszłości Was interesują? Czy chcielibyście więcej tego typu tekstów dotyczących historii strzelectwa pneumatycznego? Czy może nie ma, co wracać do tego, co było i wolicie, gdy piszę o obecnie produkowanych wiatrówkach i recenzuję to, co da się kupić w sklepie?

Zdjęcia pochodzą z kilku forów, blogów oraz stron www m.in: jackals-lair, vintageairguns, gunmart, air-rifles-and-shooting